De Geur van Asperge Urine Verklaard.

Asperges, lekker, maar je gaat er wel raar van pissen. Dat klopt, denkt nu een deel van de lezers, na het eten van asperges ruikt mijn urine ineens erg vreemd. Maar, niet iedereen ruikt een rare geur in de urine na aspergeconsumptie, veel mensen kennen dit verschijnsel helemaal niet of willen het zelfs niet kennen.

Het bespreken van de geur van je urine zit terecht nog in de taboesfeer, en wanneer dit onderwerp onverhoopt toch wordt aangesneden bij iemand die toevallig geen asperge-urine produceert, bestaat het risico gek of ziek verklaard te worden. Vrees echter niet, het gaat hier om een volstrekt onschuldig voorbeeld van menselijke diversiteit.

Asperges worden al sinds de klassieke oudheid gegeten, Apicius heeft in “de re Coquinaria” bijvoorbeeld al instructies voor het koken van asperges en een aantal recepten opgenomen. Het heeft echter wat langer geduurd voor het effect van het eten van asperges op de urinegeur werd geboekstaafd. Proust had, zoals bekend, een goede neus voor details en schreef begin vorige eeuw dat door het eten van asperges zijn kamerpot, “als in een sprookje van Shakespeare”, werd veranderd in een parfumfles.

De medische wetenschap heeft zich sindsdien met verassende vasthoudendheid in dit fenomeen verdiept, het is verbazingwekkend hoeveel serieuze wetenschappelijke verhandelingen er over deze kwestie verschenen zijn.

Allereerst was het natuurlijk de vraag hoe het komt dat alleen het eten van asperges de productie van geurige urine veroorzaakt. De urinegeur is niet hezelfde als die van gekookte asperges, de oorzaak moest dus wel een stofje zijn dat alleen in asperges voorkomt en door het lichaam wordt omgezet in een geurstof. Asparagusic acid is waarschijnlijk de boosdoener, het komt vrijwel alleen in asperges voor en kan in het lichaam worden omgezet in geurige zwavelverbindingen die op hun beurt weer in de urine worden uitgescheiden. Proefpersonen die een kleine dosis asparagusic acid toegediend kregen produceerden hierna de riekende asperge-urine. Witte asperges bevatten meer Asparagusic acid dan groene en dit verklaarde meteen waarom de aspergelucht sterker is na het eten van witte asperges.

Maar dit is niet het hele verhaal, want hoe zit het nu precies, maakt iedereen geurende asperge-urine en kunnen sommigen het eenvoudigweg niet ruiken of produceert slechts een deel van de bevolking deze geur na het eten van asperges?

Deze vraag is niet heel eenvoudig te beantwoorden, je kunt proefpersonen makkelijk een flinke hoeveelheid asperges laten eten maar om ze andermans urinelucht te laten opsnuiven vereist een stuk meer overtuigingskracht.

Toch zijn er een flink aantal studies naar dit fenomeen verricht. In eerste instantie werd gedacht dat niet iedereen de asperge-urine produceert. Uit de eerste onderzoeken bleek namelijk dat ruim de helft van de bevolking geurige urine produceert na het eten van asperges. Later kwamen onderzoekers weer tot een andere conclusie, namelijk dat iedereen geurige urine produceert na het eten van asperges, maar dat niet iedereen in staat is deze geur waar te nemen. Dit verschijnsel wordt specifieke anosmie genoemd en is ook bekend van andere geurstoffen zoals bijvoorbeeld androstenon, een bestanddeel van truffelaroma.

Het lijkt er dus op dat niet alle mensen geurige urine produceren na het eten van asperges maar dat, onafhankelijk hiervan, ook nog eens niet alle mensen deze geur kunnen waarnemen.

Alhoewel sommigen asperge urine verschrikkelijk vinden stinken zie ik het heel anders, er zijn bevoorrechten die tweemaal kunnen genieten van een enkele portie asperges.

(Zie ook: Mitchell, S.C., Food Idiosyncrasies: Beetroot and Asparagus, Drug Metab Dispos. 2001 Apr;29(4 Pt 2):539-43.)