maandag, januari 07, 2008

Surstromming: Helse Haring.

Meneer Wateetons had een aardig cadeautje voor me, een blik Zweedse Surstromming. Na mijn suggestie dat dit een goed Zweeds culinair souvenier zou zijn heeft hij illegaal een paar blikken mee naar Nederland gesmokkeld. De blikken surstomming staan namelijk onder druk en sommige vliegmaatschappijen verbieden dan ook het vervoer vanwege explosiegevaar.

Surstromming is jonge haring die na het zouten een tijdje in houten tonnen fermenteert in de zon. De restanten worden daarna ingeblikt waarna de fermentatie gewoon verdergaat, vandaar dat de blikken onder druk staan en opgebold zijn.
De stank is dan ook onbeschrijfelijk. Aangeraden wordt de blikken buiten te openen en te consumeren. Bovendien moet je oppassen dat je niet door een straal onwelriekend vocht wordt getroffen als je het blik openmaakt. Onder water of in een plastic zak openen is het devies.
Alan Davidson verhaalt in "North Atlantic Seafood" over een incident toen er 200 vaten surstromming tegelijkertijd geopend werden: vogels vielen dood uit de lucht maar de Zweden zetten juist koers richting de stank om wat te bemachtigen.

Over het ontstaan van deze bizarre "delicatesse" bestaat wat controverse, volgens Davidson was het een ongelukje maar volgens dit artikel in de Spits is het ontwikkeld als kant en klaar voedsel voor het Zweedse leger. Als u het Zweeds beheerst vind u hier veel meer informatie.

Over 1 ding zijn alle bronnen het wel eens, het is van belang er veel bier en wodka (of aquavit) bij te drinken en er uien en gekookte aardappel bij te eten.


Goed, nu dan de consumptie van de surstromming, in de tuin uiteraard. Gelukkig had ik vrienden B. en L. op bezoek, zij kunnen een culinair experiment wel waarderen zodat ik deze ervaring niet in mijn eentje hoefde te ondergaan. Vrouw en kind keken op veilige afstand toe.

Bij het openmaken van het blik is het alsof de poorten van de hel opengaan. Zwavel, een hele intense verrottingslucht. De lucht waait redelijk snel weg en dan kun je weer wat dichterbij komen. De harinkjes hebben geen kop en liggen in een melkkleurige vloeistof. Aangeraden wordt de visjes eerst af te spoelen in wat water en ze van hun ingewanden te ontdoen.

De smaak: heel zout, een intense rottingssmaak en een prikkeling op de tong, waarschijnlijk zwavelzuur. Veel wodka en rauwe ui zijn noodzakelijk om de zaak wat te neutraliseren. Twee visjes heb ik gegeten, meer kon ik niet aan.

Gefermenteerde vis wordt in veel culturen gegeten, de Romeinen gebruikten al grote hoeveelheden garum en we kennen nu nog steeds Aziatische vissaus zoals Nam Pla.
Surstromming is echter van een andere orde, de geur is zeer intens, het zwavelgehalte angstwekkend en de smaak ronduit smerig. De rest van de avond hadden we last van bijzonder onaangename surstromming oprispingen, een verschijnsel dat alleen met grote hoeveelheden drank bestreden kon worden.

Ik kan me niet voorstellen dat je echt kunt genieten van surstromming, het is eerder een macho gerecht. Kijk mij eens die rotte stinkende vis eten!
Dank meneer wateetons, maar het blijft bij deze ervaring. Heb jij je blik al opengemaakt?

10 opmerkingen:

Anoniem zei

Dappere actie!

Anoniem zei

Ik vraag me eerlijk gezegd vooral af waarom je dat tweede visje nog gegeten hebt. Misschien toch ook een beetje macho? Toen ik dit spul vele jaren geleden eens voor de neus kreeg, had ik het met één hap wel bekeken. Nog de hele volgende dag heb ik die zwavelsmaak op lopen boeren. Succes, voor morgen... melk wil wel eens helpen. :-)

Anoniem zei

hmm.. meneer hikt er al geruimte tijd tegenaan. En terecht, zo blijkt. Ik denk dat ik de Wodka maar vooraf moet drinken in plaats van tijdens of erna, om me tot dit experiment te durven zetten.

Anoniem zei

Het voordeel van de wodka is inderdaad dat de drempel voor nog een visje verlaagd wordt. Later was er spijt...

Mark zei

Doet me denken aan Casu Marzu. Ook zo'n gerecht waar het me geheel ontgaat waarom mensen dit vrijwillig eten. Of wellicht de overbekende Hakarl....

Licht wellicht aan "die Zweden"?

Anoniem zei

En, hoe was de 'day after'?

Anoniem zei

Mark, die haai leek me altijd nog wel wat maar wanneer een echte macho chef als Bourdin dit het allersmerigst vind twijfel ik.
Die kaas is voor geestesgestoorden.

Sjoerd, de dag nadien waren er wel problemen. Of dit door de drank, het Norwalk virus of de Surstromming kwam zal altijd onduidelijk blijven.

Mark zei

Er staat op YouTube een filmpje uit 'The F Word' van Ramsay. Daarin neemt Ramsay het op tegen James May (Top Gear), in een soort macho-contest.

Hakarl wordt daar ook gegeten.

Mannen met bállen! ;)

Robert Koopman zei

Hè lekker, rotte vis...

Maar ik neem aan dat er wel liefhebbers voor bestaan.

Rare jongens die Zweden.

Mark zei

Ik heb wellicht nog enkele interessante suggesties voor je op mijn blog geplaatst.

Voor als je nog eens in een waaghalzerige bui bent... ;-)